෴ නුවරකලාවියෙන් හමා ආ මී මල් සුවඳ෴

මහින්ද දිසානායක රජරට පුරෝගාමී ගිත රචක පරපුරේ විසල් නුග රුකකි. රජරට සේවය හරහා බිහිවූ රජරට ගීත සාහිත්‍යයේ සරුසාරම ගී අස්වැන්නේ හිමිකරුවා ඔහු ය. රජරටම ඉපිද රජරටම නිහඬ දිවියක් ගෙවන මහින්ද දිසානායකයන් ගීතයේ සාහිත්‍යමය රසය පිළිබඳව වැඩියෙන්ම උනන්දුවී නිර්මාණකරණයේ යෙදන ගීත රචකයෙකි. තමන් අතින්  ලියැවෙන හැම ගීයතක්ම සාහිත්‍යමය අතින් පෝෂණය කර රසික සවන්පත් අතර රඳවන්නට වැඩිම කැමැත්තක් දක්වයි.  මහින්ද දිසානායකයන් අතින් ලියැවුණ ජනප්‍රිය ගීත රැසකි. ඒවා ඔහු අතින් ලියැවුණ ගීත බව දන්නේ ඉතාමත් සුළු පිරිසකි. මේ වන  ගීත හාරසියයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ලියා ඇති මහින්ද දිසානායකයන්  ඇසට අසුවන මායිමේ (1994 රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මාන), වී පැදුරෙන් (2001) සහ බැන්ද අමුණ (2010) වශයෙන් ගීත රචනා කෘති 03 ක් ලියා පළකර ගිතයේ සාහිත්‍යමය පැත්ත පෝෂණය කර ඇත.

මහින්ද දිසානායකයන් 35 වසරක් පුරා නිර්මාණකරණයේ නියැලෙමින් සිට ඒ මහා ගී ගඟුලෙන් ගීත 72 ක් තෝරාගෙන ගී තැටි (සීඩී) 04 ක් පසුගියදා නිර්මාණය කර එළිදැක්වී ය. මහින්ද දිසානායකයන් ඒ මධුර ගීතාවලිය ඇතුළත් සීඩී 04 නම් කර ඇත්තේ “ආවාදෝ සංසාරේ, පින්සර ඔබ හැර, කුරුලු රුවින් සහ සුනිල දියේ“ යනුවෙනි.  මේ ගීත 72 ක ඇතුළත් සංගත තැටි හතර මහින්ද දිසානායකයන්ගේ ගී පද රචනාවල අග්‍ර ඵලයයි.

නිර්මාණ එළිදැක්වීම්, දොරට වැඩුම් කොතෙකුත් තිබියදී නිහඬව ම සිදු කළ මේ නිර්මාණ එළි දැක්ම පිළිබඳ මා කලින්ම දැන සිටි නිසා කුමක් හෝ සටහන් ඒ වෙනුවෙන් තැබිය යුතු යැයි කල්පනා කරමි‍. කලාකරුවකු වශයෙන් ජනප්‍රියත්වය හඹා නොගොස් කරන මෙවන් නිර්මාණාත්මක  කටයුතුවලට සහෘද රසිකයන් වශයෙන් අපගේද සහයෝගයක් දිය යුතු බැවින් මේ ගී තැටි 04 අරමුණු කරගෙන මේ සටහන අද අස්වැන්නෙන් තබමි.

මහින්ද දිසානායකයන්ට සිය ගීතාවලියෙන් ගීත 72 ක් තෝරාගන්නට අපහසු වූවා සේම දින ගණනක් තිස්සේ නිරන්තරයෙන් මේ ගී එකතුව ඇසූ මටද අස්වැන්නට යොදා ගැනිමට  ඒ ගිත අතරින් ගීත කීපයක් තෝරාගැනීම ඉතාමත් අසීරු කරුණක් ම විය.  මහින්ද දිසානායකයන් ලියූ ජනප්‍රිය ගීත අන්තර්ජාලයෙන් සොයාගත හැකි නිසා කලාතුරකින් අහන්නට ලැබෙන, එසේම නිරන්තරයෙන් අහන්නට නොලැබෙන  ගීත කිපයක් මේ සටහනට ඇතුළත් කර ඔබට අසන්නට සලස්වමි.

මහින්ද දිසානායක අනුරාධපුර මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ සිංහල විෂය භාර ගුරුවරයෙකු ලෙස දීර්ඝ කාලයක් ගුරු වෘත්තියේ නියැලෙමින් අනතරුව උතුරු මැද පළාතේ සිංහල විෂය පිළිබඳ සහකාර අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂකවරයකු ලෙසද කාලයක් කටයුතු කර විශ්‍රාම ලැබීය.

මහින්ද දිසානායකයන් 1979 දී රජරට සේවය ඇරඹීමෙන් පසු රජරට සේවා නිර්මාණ පුනරුදයෙන් නවක නිර්මාණකරුවන්ට ලැබුණ අත්වැල ඔස්සේ අබිසෙස් ලැබූ ගීත රචකයෙකි.

නදින් බමර ගී සරින් පිරුණු විල්

තෙරේ පවන වැලපේ

නිලින් බැබලි තුරුලතා පිපුණු හිම

පෙනේ ඉපල් ලෙසිනේ

ගී පද : මහින්ද දිසානායක / සංගීතය: සිරිල් පෙරේරා / ගැයුම: කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ

මේ  මහින්ද දිසානායකයන් අතින් ලියැවුණ පළමු ගී පදමාලාවයි. රජරට සේවයේ නිර්මාණය වූ නව පදමාලා සංගීතමය වැඩසටහනකට එය එදා ගැයුවේද නවක ගායකයෙක් වශයෙන් දිවුල්ගනේ ය. දිවුල්ගනේ සහ මහින්ද දිසානායක නාමයන් මුල්වරට  සංගීත ක්ෂේත්‍රෙය් සටහන් වන්නේ ඒ අයුරිනි. එදවස රජරට සිටි මට දිවුල්ගනේගේ ඒ මුල්ම ගීතය තවමත්  මනසේ නින්නාද දෙන ගීයකි.  ඒ අයුරින් ගීත රචනයට පිවිසි මහින්ද දිසානායකයන් අනතුරුව රටම දන්නා ගීත රචකයෙකු බවට පත්වන්නේ රුවක් ඇදෙනවා කවුදෝ එනවා ගීතය ඔස්සේ ය.

                   (1)     ඇසට අසුවන මායිමේ

                             බමර සැණකෙළි මල් විලේ

                             ළසෝ ලැව් ගිනි ඇවිලුණා සිත

                             ඹබ මගෙන් වෙන් වූ දිනේ

                (2)        පින්සර ඔබ හැර පිළිබඳ

                             සිතුවිලි වෙනතක දලුලා දෝ

                             ඔබ ගැන මා ගැන මතකය

                             අමතක කරන්න පුළුවන් දෝ

 මේ ආදී වශයෙන් මහින්ද - කපුගේ - දිවුල්ගනේ සුසංයෝග වෙමින් එකල එක පෙළට ගී රැසක්  නිර්මාණය විය. මේ සියල්ලම රසාලිප්ත ගීත වශයෙන් ගීත සාහිත්‍යයට ඇතුළත් වී තිබේ.

නිර්මාණකරුවාගේ අරමුණ විය යුත්තේ සිය අත්දැකීම් සහෘදයන්ගේ සංවේදනයට පාත්‍රවන අයුරින් නිර්මාණකරණයේ නියැලීමයි. පළමුව නිර්මාණකරුවා වඩාත් සංවේදී පුද්ගලයෙකු බවට පත්විය යුත්තේද එවන් අවස්ථාවක සිය සහෘදයා බවට පත්විමට තරම්  නිවුණු සිත් ඇත්තෙකු විය යුත්තේද  ඒ නිසා ය. මිහන්ද දිසානායකයන් අපට හමුවන්නේ සහෘද සිත් සංවේදනයට පාත්‍ර කරන එබඳු නිර්මාණකරුවකු වශයෙනි.

ඔහු ගීත රචනයේදී තවත් නිර්මාණකරුවකුගේ  ඇසට හසු නොවූ අපූර්ව අනුභූතින් සොයාගනී. ඇතැම් විට එතුමාගේ පරිකල්පන සිතුවිල වලට හසුවන ඒ අනුභූතින් වල අක්මුල් සොයා යද්දී අපට හමුවන්නේ ඒ අනුභූතියේ මූලාශ්‍රය බෞද්ධ සාහිත්‍ය, සංස්කෘත සාහිත්‍ය, සම්භාව්‍ය සිංහල සාහිත්‍යය හෝ ජනකවි සාහිත්‍ය ඇතුළු අපගේ චිරන්තන සාහිත්‍යයෙන් පෝෂණය වූ අතීත අනුභූතින් බවයි. අපේ ඒ චිරන්තන සාහිත්‍ය මනාව පරිශීලනය කරමින්  සහ ගවේෂණය කරමින් මහින්ද දිසානායකයන් ඒ ඔස්සේ වර්තමානයට ගැලපෙන  නැවුම් අනුභූතින් සපයාගනී.

නිදසුනක් ලෙස මතු දැක්වෙන ගීතය අසා බලන්න. අතිශයින් සරල සුන්දර අත්දැකීමක් වුව ගීතයෙන් ගොඩනැගෙන්නේ නැවුම් වටපිටාවකි. ප්‍රේමයේ අපූර්වත්වය කියා පාන්නට පසුබිම හදාගන්නේ රජරට ගැමි පරිසරයයි.  බැන්ද අමුණු ඇල වේලි බහුලව හමුවන්නේ රජරට ප්‍රදේශයෙනි. එහෙත් මහින්ද දිසානායකයන් ඒ පරිසරයේ සිටිමන් බැන්ද අමුණ හසුකරගන්නේ ඔහුගේ ගීතයේ ප්‍රේමාන්විත සංකල්පයක් විදහා දක්වන්නටය.

බැන්ද අමුණ විලක් වුණේ

මලක් පිපුණු දාක

මගේ හිතේ මල් පිපුණේ

ඔබ හමුවුණු දාක

කෙන්ද කන්ද වෙන්නෙ හිතේ

වැඩි ලෙංගතු කමට

සිතිවිලි කන්දකි ඔබ ගැන

කියමිද වෙන කාට

මලින් මලට වෙනස වෙසෙස

හැඩය සුවඳ පාට

මලේ මහිම හැඳිනිය හැකි වෙද

ඔබ හැර වෙ කාට

ගී පද මාලාව: මහින්ද දිසානායක

සංගිතය: නවරත්න ගමගේ

ගැයුම: දිස්නා අතපත්තු

                     

ගීත රචනයේදී තමා වෙත එළඹෙන්නේ ප්‍රවීන ශිල්පියෙක්ද නැති නම් නවකයෙක්ද යන්න මහින්ද දිසානායකයන්ට වෙනසක් නැත. තමා වෙත ගීතයක් ලියා ගැනිමට එන කවරෙකුට වුව වඩාත් හොඳ සාධාරණයක් මහින්ද දිසානායකයන් අතින් ඉටුවේ. ගීතය රසික හදවතට සමීප කරවන්නේ  ගයකයා හෝ ගායිකාව වන නිසා ඔහු හෝ ඇය කවරකු වුවද ඔහුට හො ඇයට ගැයිමට ලැබෙන පදමාලව සාහිත්‍යමය අතින් පිරිපුන් ගීතයකි.

ගීතයේ පදමාලාව  සාහිත්‍යයෙන් පෝෂණය වූ විට එහි සංගීත නිර්මාණය හෝ ගායන පාර්ශවය නිතැතින්ම සාර්ථක වන බව මහින්ද දිසානායකයන් අතින් ලියැවුණ ගීත හොඳම නිදසුන් සපයයි. ඒ නිසා මහින්ද දිසානායකයන් අතින් ලියැවෙන ගීයක් නිතැතින්ම සාර්ථක ගීයක් බවට පත්වේ. මේ  ගී පදමාලා වල ඇති සාහිත්‍යමය ගුණය සහ කාව්‍යමය ගුණය ඔහු සතු භාෂාමය හැකියාවේ මෙවලම් ය. නිරන්තරයෙන් නෑසුනත් මේ ගී ඊට කදිම නිදසුන් සපයන්නේ ඒ නිසා ය. මේ මතු දැක්වෙන ශිල්පියාගේ නම අපට හුරු පුරුදු නොවූවද එහි ඇති ගීතවත් බව හඳුනාගන්නට අපහසු නොවේ.

පෙම් රැහැනින් මා වෙලන්න

ඔබෙ සෙවනේ මට හිඳින්න

මම ආසයි ඔබත් සමග

                             මේ දිවි මග එකට යන්න

මගෙ ආදර විල් ජලයේ

නිල් මානෙල් මලක් වෙන්න

රේණු සලා මල් මුවරද

සිහිල් දියට එක් කරන්න

මම රැය නම් ඔබ පුර හඳ

සිත් අහසේ නැගී එන්න

සඳ සිහිලේ තැවුල් නිවා

රැයත් සමග මැකී යන්න

ගී පද මාලාව: මහින්ද දිසානායක

සංගිතය: එච්.එම්.ජයවර්ධන

ගැයුම: අජන්තා නාකන්දල

                             

මහින්ද දිසානායකයන්ගේ අතින් ලියැවුණ මෙවන් සොඳුරු මිහිරැති ගී පදවැල් අතර සිරවුණ කපුගේ - දිවුල්ගනේ- මහින්ද සුසංයෝගය කෙබඳු එකක් දැයි වටහා ගන්නට මේ ගිත තැටි 04 ප්‍රමාණවත් ය. මේ ගී තැටි වලින් වැඩිම ගීත ප්‍රමාණයක සංගීත නිමැවුම් කරුවා කපුගේ ය. මේ තැටිවල වැඩිම ගීත ප්‍රමාණයක හඬ මුසුව දිවුල්ගනේ ගෙනි. ඒ සා විශාල ගී ප්‍රමාණයක මේතරම් සුවිසල් සහසම්බන්ධතාවය ගොඩනැගෙන්නේ රජරට සේවය හරහාය. රජරට සේවය ප්‍රාදේශීය ගුවන් විදුලියක් වශයෙන් ගොඩ නැගෙන්නට මෙවන් ගිත සාහිත්‍යයක අඩිතාලම සඳහා මහින්ද දිසානායකයන්ගේ දායකත්වය අමතක කළ නොහැකිය. ඒ නිසාම කපුගේ - දිවුල්ගනේ - මහින්ද සහසම්බන්ධතාවය කොතරම් දුරට විහිදුන දැවැන්ත වෘක්ෂයක් වන්නේද යන්න මතු දැක්වෙන ගීතවලින් අවබෝධ කරගත හැකිය.

 “ඇසට අසුවන මායිමේ,  රුවක් ඇදෙනවා කවුදෝ එනවා, ස‍ඳේ සොමිගුණ, කුරුලු රුවින්, පින්සර ඔබ හැර, බිළිඳු පුතණුවන්, මුදු මුහුණේ සුව දැනුණේ, ඔබේ සෙවන මට නිවනක්, රමණිය වූ මරණීය වූ ජීවිතේ,“  ආදි ගිත ඊට නිදසුන් ය. මීට අමතරව වෙනත් සංගීත වේදීන්ගේ  සංගිතයට ගැයූ මහින්ද - දිවුල්ගනේ සංයෝගයෙන් බිහිවූ ගීත ප්‍රමාණය මිට වඩා වැඩිය. 

ඒ නිසා කපුගේ - දිවුල්ගනේ - මහින්ද සම්බන්ධතාවයේ  රුවගුණ දැක්වෙන එකදු ගීතයක් හෝ මීට එකතු නොකළ හොත් එය අඩුවක් වනු ඇති බව මටද දැනේ. එහෙයින් ඔබ කොතෙකුත් අසා ඇතත් මේ ගීතය මෙහි සටහන් කර තබමි.

නෙතට උළෙලක් විය එදා ඔබ

කඳුළු බිඳුවක් වුව මෙදා

මේ තරම් හිත පාරවන්නට

මගෙන් වරදක් වුණිද මන්දා

ඔබෙන් තොරවූ ලෝකයක් ගැන

හිතන්නටවත් හොහැකි හින්දා

ඔබේ සිත වෙන අතක රන්දා

එපා දුක ගෙන එන්න කැන්දා

ඔබේ රුව රසඳුනක්  වුවට

කමක් නෑ මට තවත් ඇසකට

නමුදු ඒ රුව තවත් කෙනෙකු‍ට

අයිති වනු බෑ දරාගන්නට

ගී පද මාලාව: මහින්ද දිසානායක

සංගිතය: විශාරද ගුණදාස කපුගේ

ගැයුම: කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ

                  

මහින්ද දිසානායකයන් සිංහල ගීතයට තිස්පස් වසරකට ආසන්න කාලයක් පුරා ලබාදුන් දායකත්වයේ  සාරවත්ම අස්වනුව වන්නේ මේ සංගත තැටි හතරය. ඒත් මීට කලින් ගිතයේ සාහිත්‍යමය පැත්ත පෝෂණය කිරීම සඳහා  ඔහු විසින් ලියා පළකළ කෘතීන් දායක වූවා සේම, ගීතය පිළිබඳ උනන්දු වන එය එසේ රස විඳින්නට කැමති, ගිතය ගැන හදාරන  රසිකයන්ට මහින්ද දිසානායකයන් නිර්මාණය කළ “ආවාදෝ සංසාරේ, කුරුළු රුවින්, පින්සර ඔබ හැර සහ සුනිල දියේ”  නමින් නම්කර ඇති මේ සී ඩී 04 රසිකයන්ගේ ගීත වශයෙන් ඇසීමට තිබූ ඒ අඩුව පුරවන්නට සමත් වනු ඇත.

නිර්මාණකරුවකුගේ අරමුණු දෙකකි. එහි පළමු වැන්න යථාර්තය නිරුපණය කිරීමයි. එයින් පවතින සමාජය සහ එහි පසුබිම වගේම යහපත් මිනිස් ජීවිතයක් ගතකරන්නට බාධා පමුණුවන දේශපාලනය, ආර්ථික සහ සාමාජීය ගැටලු යථාර්ථය නිරූපණයේදී නිර්මාණකරුවා අතින් කලාත්මකව ප්‍රති නිර්මාණය එහි දෙවැන්න හැඟීම් පෝෂණය කිරීමයි.  හැඟීම් පෝෂණය කිරීමේදී ඒ හා සමානවම රසිකයා හැඟීම් වලින් පිරපුන් සහෘදයෙකු  බවට පත්කරයි. බුද්ධිමත් රසික පාර්ශවයක් බිහිවන්නේ ඒ ඔස්සේය. හැඟීම් නිවැරදි අයුරින් ග්‍රහණය කරගත් මිනිසුන් හමුවන්නේ ඒ ඉසව් වලදීය. ආදරය ප්‍රේමය, දුක වැනිහැඟීම් වඩාත් සංවේදී ලෙස ග්‍රහණය කර ගැනිමට යමෙකු පොළඹවන්නේ මේ ක්‍රියාදාමයයි. මහින්ද දිසානායකයන් අතින් සිදුවන්නේ මිනිස් හැඟීම් ගීතයෙන් පෝෂණය කිරීමයි.

ආදරය, ප්‍රේමය වැනි කාරණාවලදී ඇතිවන බැඳීම් සහ බිඳ වැටීමෙන් ඇතිවන තැවුල් කාටත් පොදුය. බැඳීමක් බිඳ වැටුණු පසු  යළි කිසිදාක එකතු නොවනු ඇති සේම එවන් බිඳ වැටීමක්  පවා සතුටු සිතින් විඳගන්නටත් එතෙක් කල් වින්ද ආදරයේ අගය රැකගන්නටත් මහින්ද දිසානායකයන්ගේ බොහෝ ගීත අපට කියා දෙයි. අද දවසේ අපට නෑසෙන්නේ මෙබඳු සංකල්පනාවන් ය.

ඔබට එපා වන්නට පෙර

සමුගන්නට ඇත්නම් මට

සතුටු සිතින් මතු දවසක

අප හමුවේවි

සුවඳ හමන මලක් වෙලා

තුරුලිය මුදුනක පිපුණොත්

අත දිගුකර නෙලාගන්න

ඔබට හිතේ වී

පවසට පැන් පොදක් වෙලා

රුදු කතරක මතු වූවොත්

අහක නොදා දෝතින් ගෙන

බොන්න හිතේවී

ගී පද මාලාව: මහින්ද දිසානායක

සංගීතය: දර්ශන රුවන් දිසානායක

ගැයුම: ඇනස්ලි නානායක්කාර

                           

මේ ආකාරයට ආදරය, ප්‍රේමය, දුක සංතාපය පමණක් ‍නොව පරිසරය, සොබාදහම, බෞද්ධ දර්ශනය,  ආදී විවිධ තේමාවන්  ඔස්සේ දිග හැරෙන ගීත 72 කින් යුතු මේ ගිතාවලියේ ඔබට අසා හුරුපුරුදු  ගීත අතර හෙළැඹුල් මදහස, සුනිල දියේ, සොඳුරු වූ මිනිසා, දෙබැම දේදුණු ( අමරදේව), හිමි දෙසු බණ ( වික්ටර්), කරුණාරත්න දිවුල්ගනේගැයූ ඉහත දැක්වූ ගීත,  වී පැදුරෙන්, මගෙ ආදර පවසට ( ක්‍රිශාන්ත එරන්දක) ගම්මානේ සුවඳ ( ජානක වික්‍රමසිංහ) රුවක් ඇදෙනවා, ආවාදෝ සංසාරේ, දියාලුවෝ, මා හඹා ගිය සම්පතක්, කුරුලු රුවින්, ලිහිණියෝ (කපුගේ) ඔබ අසා සිටී නම් , මං නැති දා ( නෙලූ අධිකාරී) ආදී ගිත මෙන්ම සුනිල් එදිරිසිංහ, එඩ්වඩ් ජයකොඩි, අමරසිරි පීර්ස්, මාලනී බුලත් සිංහල, නන්දා මාලනී, නීලා, අබේවර්ධන බාලසූරිය,  දීපිකා, චන්දන, නිරෝෂා, ශානිකා, සෝමතිලක ජයමහ, සනත් ටී.එම්, කිත්සිරි,  බන්දුල විජේවීර, සේනානායක වේරලියද්ද සහ චන්ද්‍රසේන හෙට්ටි ආරච්චි ගැයූ කිසිදා මතකයෙන් බැහැරව නොයන ගී මාලාවක් මේ තැටි හතරට සංගෘහිත වී තිබේ.

මෙම ගී තැටි 04 මහින්ද දිසානායකයන්ගේම නිෂ්පාදනයක් වන අතර දැනට මරදානේ සුරස පොත් හලෙන් ද, නුගේගොඩ සරසවි පොත් හල ඇතුළු සියලුම සරසවි පොත්හල්වලින්ද, නුගේගොඩ සීමාසිහිත සිංග්ලංකා සමාගමෙන්ද ඔබට ලබාගත හැකි ය. මේ ගිත තැටි ගැන හෝ මේ ගී ගැන වෙනත් විස්තර හා තොරතුරු දැනගැනිමට අවශ්‍යවන්නේ නම්

                                               මහින්ද දිසානායක

                                               අංක 3064 , තුන්වන පියවර,

                                               අනුරාධපුරය

යන ලිපිනයෙන් හෝ දුරකතන අංක 025 2235050 මගින් හෝ 0779205557  ඔස්සේ අදාල තොරතුරු ලබාගත හැකිය. විද්‍යුත් තැපැල් මගින් විමසන්නේ නම්  gayaman@gmail.com  විමසිය හැක.

                              ආවාදෝ සංසාරේ මා හා බැඳී

සැමදා  පෑහී මාගේ සෙවනැල්ල සේ

ඔරුවක් පා වුණා පාලුවේ සාගරේ

මගියෙක් යැ වුණා සීරුවේ සීතලේ

මිහිරේ ගී ගැයුණාවේ

තනිය නසා - තනිය නසා

කතරේ වාලුකා පෑයුමෙන් වේලුනා

වැහැලා ඒ බිමේ මී මලක් පීදුනා

සිහිල ලබා සිහිලැල්ලේ

නිවී ගියා - නිවී ගියා

ගී පද මාලාව: මහින්ද දිසානායක

සංගීතය: විශාරද ගුණදාස කපුගේ

ගැයුම: විශාරද ගුණදාස කපුගේ

                   

෴ බියෙන් අත් මිදෙමු - විරෝධාකල්ප ගීතයේ නවමු අඬහැරය ...෴

             ජයතිලක බණ්ඩාරයන් සමග පැවැත්වූ සාකච්ඡාව

රජරටින් බිහිවූ ජයතිලක බණ්ඩාර 71කැරැල්ල හමුවේ ක්‍රියාකාරී වූ කලාකරුවන් කිහිප දෙනාගෙන් එක් කලාකරුවෙකි. ඒ නිසාම ඔහුට බන්ධනාගාර ගත විමට සිදුවිය. එයින් නිදහස් වූ ඔහු ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ “විමුක්ති ගී” ප්‍රසංගයටත්, එතැනින් කාලයේ රාවය, කපුගේ ගී සැඳෑව, කම්පන ආදී ගි ප්‍රසංග කෙරෙන් ජනතාව හමුවට පැමිණියේ සැබෑ ජනතාවාදී ගායන ශිල්පියෙකු ලෙසිනි. අනතුරුව රජරට සේවයේ ගායන ශිල්පියකු, සිතාර් වාදකයකු වශයෙන් පමණක් නොව, ගුවන් විදුලි නිවේදකයකු වශයෙන්ද කටයුතු කළ ජයතිලක බණ්ඩාරට සිය ගුවන්විදුලි රැකියාව අහිමි වූයේ ජනතාවාදී කලාකරුවකු ලෙසින් සිය දේශපාලන ස්ථාවරය වෙනස් නොකල බැවිනි. ඔහු තරු දිදුලන රටක තරුවක් නොවේ.  හතළිස් වසරකට ආසන්න කාලයක් ගී ලොවෙහි සැරිසරමින් තම රසිකයන්ට රසවින්දනය බෙදා දෙමින් හඬක් නැති ජනතාවට  හඬක් වෙමින් සිටී.

ජයතිලක බණ්ඩාර නම් වූ මේ ජනතාවාදී කලාකරුවා එසේත් නැත්නම්  මානව හිතවාදී ගායන ශිල්පියා එදා ජනතාවාදී කලාකරුවන් ලෙසින් නැගූ හඬ මුදලට හෝ පුද්ගලික වාසියට පාවා නොදුන් කලාකරුවෙකි. ඔහු එදා මෙන්ම අදත් ජනතා අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් අයුක්තියට අසාධාරණයට දූෂණයට මර්දනයට එරෙහිව හඬ නගයි. 

එසේ කලාකරුවකු ලෙසින් සිය සමාජ වගකිම එලෙසින්ම ඉටුකරමින් තවත් අභියෝගාත්මක  කඩඉමකට සූදානම්ව සිටී.  ජයතිලක බණ්ඩාරයන්ගේ නවතම ගී ප්‍රසංගය  “බියෙන් අත්මිදෙමු“ නමින්  2013.11.18 වන දින සවස 6.30  අනුරාධපුර ශාන්ත ජෝශප් ‍ දෙව් මැදුරු රංග ශාලාවේදී  පැවැත්වීමට නියමිතය. ඒ ප්‍රසංගයට සූදානම්වන අතරතුර ඔහු අස්වැන්න වෙනුවෙන්  මා සමග සුහද පිළිසඳරකට  එකතු විය.  “බියෙන් අත්මිදෙමු” ගී ප්‍රසංගය සහ එය හදා වඩා ගැනීමේ අපේක්ෂාවන් පිළිබඳ ජයතිලක බණ්ඩාරයන් සිය හඬ අවදි කළේ 

මෙසේයි ............

“මේ යුගය මිනිසුන් කෙරෙන් මානව දයාව, ජීවිතයේ සුන්දරත්වය පළා ගොස් ඇති කාලයක්.  සමාජය මතුපිට පෙනෙන්නට ඇති සුන්දරත්වය අභ්‍යන්තරයේ නැහැ. භාණ්ඩයකට මිලක් නියම කළ හැක්කේ කොහොමද ඒ ආකාරයටම ඕනෑම මිනිස් ජීවිතයකට මිලක් නියම කරන්න පුලුවන්. එවන් කාලයක තමයි මේ “බියෙන් අත්මිදෙමු” ප්‍රසංගය වේදිකා ගත කිරිම සිදුවන්නෙ.

ඇත්තටම, “බියෙන් අත්මිදෙමු” තේමාව අවුන් සාන් සුකීගේ තේමා පාඨයක්.  මේ තේමා පාඨය ලංකාවට සම්බන්ධ වුනේ අසූව දශකයේ අග භාගයේ. ඒ කියන්නේ 1987 – 88 -89 වගේ  මේ රටේ භීෂණයක් පැවති අවදියක. එදා අපි ජනතාවාදී කලාකරුවන් විදියට තවත් කලාකරුවන් පිරිසක් සමග සිවිල් සංවිධාන කීපයකුත් එකතුවෙලා එදා ඒ පාලකයන් ගෙන ගිය දැඩි මර්දනයට එරෙහිව සංගීතමය වැඩසටහනක් විදියට කලාත්මක ඇසකින් කලාත්මක හඬකින් හඬ නැගුවා. එදා ඒක ප්‍රසංග කිපයකට පමණයි සීමා වුණේ.

අපි අතීතයේ පටන්ම මේ සමාජයේ සියලු දෙනා වෙනුවෙන් යහපත් සමාජයක් බලාපොරොත්තු වෙච්ච පිරිසක්. ඒ බලාපොරොත්තුව අපිට අපේ තරුණ කාලෙ ඉඳලම තිබුණා. අදටත් එහෙමයි. ඒදා වාගෙම අදත් හෙටත් අපිට මේ රටේ යහපත් සමාජයක් ගොඩනැගිම අවශ්‍යයයි. ලෝකයේ හැම අයහපත් සමාජයක්ම යහපත් සමාජයක් බවට පත් කරන්න වෙර දැරූ මිනිසුන් වගේම එවන් සමාජ යහපත් තැනට පත්කළ අවස්ථා අපට ඉතිහාසයේ හමුවෙනව. ඒ නිසා කලාකරුවන් හැටියට අපට ඒ වගකීමෙන් මිදෙන්න බෑ. ඒ සමාජ යහපත ගොඩනගන්නට නම් සියලුම මිනිසුන් අයහපතට විරුද්ධව පෙනී සිටිය යුතුයි කියල මම විශ්වාස කරනව.

සොරකම් කරන්නා සොරෙක් විදියටත්, බොරු කියන්නා බොරුකාරයෙක් විදියටත්, ස්ත්‍රී දූෂකයා දූෂකයෙක් විදියටත් තක්කඩිකම් කරන්නා තක්කඩියෙකු විදියටත් පිළිගන්නා සමාජයක් ඇති කළ යුතුයි. නමුත් අද සමාජයේ සොරකම් කරන්නා සොරෙක් විදියටත්, බොරු කියන්නා බොරුකාරයෙක් විදියටත්, ස්ත්‍රී දූෂකයා දූෂකයෙක් විදියටත් තක්කඩිකම් කරමින් කිසිඳු බියක් සැකක් නැතිව සමාජයේ ඉහළම තැන්වලින් ආරක්ෂාව සපායා ගනිමින් ඉන්නෙ මේ සමාජයේ ඇති බිය තුරන් නොවූ නිසා. ඒ හින්දම අද වන විට  මේ සමාජයේ අසාධාරණය, බොරුව, තක්ඩිකම, දූෂණය, වංචාව සත්‍යයක්  බවට පත්වෙලා. මේ සියල්ල ඒ ආකාරයෙන්ම  සිදුවෙද්දි මුලුමහත් සමාජයම නිහඬ බවට එහෙමත් නැත්නම් නිද්‍රාවක ගිලිලා ඉන්නව.

ඒ හින්ද තව දුරටත් මේ සමාජයේ බිය වැද්දිම සහ නිහඬතාවය කලාකරුවන් හැටියට ඉවසාගෙන නිහඬව සිටින්නට එහෙමත් නැත්නම් මුනිවත රකින්නට අපට පුළුවන් කමක් නෑ. ඒ නිසා සමාජයේ මිනිසුන් තුළ හඬ අවදි කිරීමට ඇති බිය තුරන් කිරිම උදෙසා තමයි මේ ගී ප්‍රසංගය සූදාන්ම වෙන්නෙ.

ජනතාවාදී කලාකරුවන් හැටියට එදා ජනතාව ඉදිරියේ පෙනී හිටපු යුද්ධයට එරෙහිව, එහෙමත් නැත්නම් ප්‍රචණ්ඩත්වය එරෙහිව  පෙනී හිටපු කලාකරුවො හුඟදෙනෙක් අද තමතමන්ගෙ ස්ථාවරය වෙනස්කරගෙන නිහඬ වෙලා. සමාජ සංස්කෘතියක් වෙනස් කරන්න එදා මැදිහත් වෙච්ච කලාකරුවො අද තමන් විසින්ම ස්වයං වාරණයක් පනවගෙන. එදා ජනතාවාදී කලාකරුවන් විදියට ජනතාව ඉදිරියට ගිහින් හඬ නැගූ අය ඒ අහිංසක ජනතාව ඉදිරියේ ලබාගත්ත ජනප්‍රියත්වය, කීර්තිය ඊට පස්සෙ කාලෙ  ඒහරහා තමන්ට ලැබුණ ගේ දොර ඉඩකඩම්, මිළ මුදල්, තනතුරු වරප්‍රසාද හමුවේ සමාජ අපේක්ෂාවන් උගසට තියලා.  අද ඔවුන් අතර වීර චරිත නෑ.  එදා බිහිවූ විප්ලවිය චරිත අද වන විට සෝදා පාලුවට ගිහින්.  මුදලට මිනිසුන් තක්සේරු කරන්න පුලුවන් සමාජයක් තමයි අද ගොඩනැගිල තියෙන්නෙ.

එදා සමාජය විසින් ගොඩනැගූ පිළිම අද වන විට පුපුරා ඉරිතලා ගිහින්  විනාශ වෙලා. පුද්ගලයන් හැටියට මේ රටේ මහජනතාව ආදරෙයෙන් අදහපු චරිත  ඔවුන්ගේ දෑස් ඉදිරිපිටම දියවෙලා ගිහින් . 

එදා යුද විරෝධී මානවවාදි කලාකරුවො, අද ‍ඓතිහාසික විදියට වන්දිභට්ටයන් වෙලා. ජනතාව ඉදිරියේ ඔවුන් ගොඩනැගූ චරිත ජනතාව ඉදිරියේම දියවෙලා ගිහින්.  අනික් අතට හැත්තෑව අසූව දශකවල සමාජය විසින් ඇදහූ කලාකරුවෝ, සරසවි ආචාර්ය මහාචාර්යවරු,  සරසවි සිසුන්, චෘත්තිකයන්, භික්ෂූන්වහන්සේලා  වගේම මාධයවේදීන්ගේ  සමාජ භූමිකාව පවා වෙනස් වෙච්ච කාලයක් මේක. මේ සියලු වෙනස්වීම් ස්වභාවිකයි.  ඒ වුනත් ඒ සමාජ වටපිටාව නැවත ආපහු හරවන්න හැකිය කියන මතය අපට තියෙනවා. ඒත් බියෙන් අත්මිදෙමු ප්‍රසංගය මේ සමාජය තුළ ජනප්‍රිය වැඩසටහනක් නොවේවි. එහෙම වුනත් මේ සමාජය වෙනුවෙන් තවදුරටත් පෙනීසිටින කලාකරුවන් වෘත්තිකයක් සරසවි ආචාර්ය මහාචාර්යවරු වගේම සරසවි සිසුන් වැනි පිරිසක් ඉතිරිවෙලා ඉන්නවා  ඒ පිරිසත් එක්ක  මේ නිද්‍රාවට පත්ව සිටින මිනිසුන්ට අමතන්නට හැකි  ප්‍රසංගයක් වේවි මේ බියෙන් අත් මිදෙමු ප්‍රසංගය.

ඔබට හිතේවි මේ සමාජය තුළ අද කොහෙද බියක් තියෙන්නෙ කියල. ඒ විතරක් නෙවෙයි මුළුමහත් සමාජයක්ම  විනෝදයෙන් වින්දනීය විදියට  ගතකරන  ආකාරයක් පේන්න තියන වෙලාවක බියෙන් අත්මිදෙමු වගේ වැඩසටහනක් කොහොමද තුළනාත්මකව සමාජයට බද්ධ වෙන්නෙ කියල ඔබට හිතෙන්න පුළුවන්. ඒක ඇත්ත.  අපිට මේක කතාවලින් හෝ ගීතවලින් පමණක් මේ මිනිසුන් වැටී සිටින නිද්‍රාවෙන් අවදිකරන්න පුලුවන් කමක් නෑ. මිනිස්සු මෙහෙම විනෝද වුණාට ඒ විනෝදය ගැන ආපහු හැරිල ප්‍රශ්න කරන්න බෑ. තමන් මුහුණ දෙන යථාර්ථය ප්‍රශ්ණ කරන්න බෑ. කලාකරුවාට සමාජය ප්‍රශ්නකරන නිර්මාණ කරන්න බෑ. මාධ්‍යවේදියාට තමන්ගේ මතය ප්‍රකාශය කරන්න බැරි සේම තමන් මුහුදෙන අනාගතය ගැන ප්‍රශ්න කරන්න බෑ. ඒත් කාල බීල විනෝද වෙන්න පුළුවන්.  මෙන්න මේ සමාජ සංස්කෘතිය මේ සමාජ ක්‍රමය තුළින්ම වෙනස් කළ යුතුයි. 

 ඒක එදා හැත්තෑව අසූව දශකවල සිනමාවෙන්, ගීතයෙන්, සංගීතයෙන් විතරක් නෙවයි වේදිකා නාට්‍ය, කෙටිකතා නවකතා ආදී සාහිත්‍ය ධාරාවන්ගෙන් පවා සිදු වුණා. එතකොටයි මිනිසුන් බුද්ධිමත්ව හිතන්න පෙළඹෙන්නේ. ඒත් අද මේ ක්ෂේත්‍රවල කලාකරුවො කීයෙන් කීදෙනාද මේ ගලන ග‍ඟේ උඩුගංබලා යන්නේ. මොනවද අද සමාජය ඥාණනය කරන්න පුළුවන් සමාජය විනිවිද දකින නිර්මාණ හැටියට සමාජය තුළින් සමාජය ප්‍රශ්න කරන  නිර්මාණ බිහිවෙලා තියෙන්නෙ කිසිවක් නැහැනේ.  ඒත් මගේ ප්‍රසංගය ඒකට කුඩා වැඩිවෙන්න පුළුවන්. මේක ඉතාම කුඩා උත්සාහයක්. මේ ප්‍රසංගය තුළ ඒ සියලු දේවල් කළ නොහැකියි.  එත් අපි මේක තනිවම කරන්න බැරි බව තේරුම් අරන් තමයි බියෙන් අත් මිදෙමු ප්‍රසංගයට සූදානම් වෙන්නෙ. 

අද රටපුරාම තියෙන්නෙ ප්‍රාසාංගික කලාවක්. ඔනෑම දේක මුල් තැන ගීයට ලැබෙනවා. සමාජය දිහා ගැඹුරින් බලා යම් කතිකාවක් ගොඩනගන්න අද බිහිවන ගීවලට බෑ. ඒත් අපි හැත්තෑව අසූව දශකවල ගීතයෙන් එවැනි සමාජ කතිකාවක් ගොඩනැගුවා.  මගේ මාධ්‍ය ගීතය. ඒත් මගේ ගීතය ඇතුළේ මිනිසුන් අපේක්ෂා කරන ප්‍රාසාංගික බව, විදුලි ආලෝක රටා, නැටුම්, ඩිජිටල් ශබ්ද මෙවලම් දිලිසෙන ඇඳුම් ආයිත්තම් නැහැ. ඒත් ප්‍රසංගයකට අවශ්‍ය ඒ ප්‍රාසාංගික බව මම කිසිවිටකත් බැහැර කරන්නේ නෑ නැහැ. ඒවා ප්‍රාසාංගික වශයෙන් නිර්මාණවලට අත්‍යවශ්‍ය දේවල්. ඒ සියලු දේ මා වටා නැති වුණත් ගීතය තුළ ඇති දේශපාලන හඬ එහෙමත් නැත්නම් විරෝධතාවය හරහා රසික මනස යම්තරමකින් හෝ ස්පර්ශ කරන්න පුලුවන් වෙයි.

අද හැමතැනම කතා වෙන්නෙ අධිවේගී මාර්ග ගැන හැබැයි ප්‍රාසාංගික කලා මාධ්‍යයක් විදියට ගීතය හරහා විරෝධාකාල්ප ගිත සාහිත්‍යක් ගොඩනැගීම ඒ අධිවේගී මාර්ගයට ඇතුල්වෙලා තියෙන ගීත සාහිත්‍යයට නොගැලපෙන්න පුළුවන්. ඒත්  අපට යන්න තියෙන පුංචිම තැන්න පටන්ගෙන අඩිපාරකින් හරි යන්න හැකි විදියට ගමන යායුතුයි. එහෙම පටන් ගත්තාම අඩුම තරමින් ඒ අධිවේගී මාර්ගයට ළඟා වෙන්න පුලුවන් තරමට පුළුල් කරගන්න පුළුවන් වේවි.

ඔබට මතකනේ චිංගීස් අයිත්මාතෙව්ගේ ගුරු ගීතයේ දුයිෂෙන් අපට මේ මොහොතේ සිදුවෙනව දුයිෂෙන්ලා අපේ ගුරුවරු බවට පත්කරගන්න. ඒ දුයිෂෙන්ලා උගන්වපු පාඩම් ඔස්සේ අපිට මේ අඩිපාර පුළුල් කරගන්න පුලුවන්.

අවසන් වශයෙන් බියෙන් අත් මිදෙමු ප්‍රසංගයේ ආකෘතිය ගැන කතාකරනවා නම් මේ ප්‍රසංගයේ හැත්තැව අසූව දශකවල කාලයේ රාවය, සාධු  ජන රාව  වැනි ප්‍රසංග වල සිට විවිධ ජනතා සංවිධානවල වැඩසටහන්වල  ගැයූ ගීත වගේම කාලානුරූපිව සමාජය වෙනුවෙන් නිර්මාණය වූ ගීත  මේ ප්‍රසංගයට ඇතුළත්.  අපි මේක ටිකට් අලෙවි කරල පවත්වන ප්‍රසංගයක් නෙවෙයි. එදා වගෙම අදත් මම මේ ප්‍රසංගය කරන්නෙ ටිකට්වලින් නෙවෙයි. ජනතා සහභාගීත්වයෙන්. මේ ගමන යන්න අපිට මග වියදම් තිබුනොත් ඇති. 

පැය දෙකකට ආසන්න කාලයක් පුරා ඉදිරිපත් වන මේ ප්‍රසංගයේ දැනට මම විතරක් ගීත ගැයුවත් ඉදිරියේදි හැකිනම් ඔබටත් නිර්මාණවලින් ඔබේ දායකත්වය ලබා දෙන්න පුළුවන්. නව ගීත , ගීත රචනා, නව සංගීත නිර්මාණ තිබුණොත් සතුටින් බාරගන්නවා. ඒවා හරහා  ඕනෑම සංගීත ක්‍රමයක් තුළ අපිට අනුගත වෙන්න පුළුවන් නිර්මාණ තිබුනොත් ඒවා අවශ්‍ය තැන් වලදි අවශ්‍ය ආකාරයට නිර්මාණාත්මක සහයෝගී තාවයෙන් එකතු කර ගැනීමයි මෙහිදී වැදගත් වෙන්නෙ. ඒ නිසා මේ ප්‍රසංගය ඔබ ප්‍රදේශයේ සංවිධානය කිරීමෙන්, නැවුම්  නිර්මාණ දායකත්වයෙන් ඔබටත් බියෙන් අත්මිදෙමු ප්‍රසංගය හරහා එකතු වෙන්න කියල මම ආරාධනය කරනවා.”

ඒ ජයතිලක බණ්ඩාරයන් බියෙන් අත්මිදෙමු ප්‍රසංගය පිළිබඳව දීර්ඝ විදියට කළ සාකච්ඡාවේ හරය. අසූව දශකයේ අග භාගයේ මම පාසල් සිසුවකු ලෙස එදා රජරට සේවා ගුවන්විදුලියේ ඉදිරිපස ඇති අඹගස් හෙවනේ දැන හඳුනාගත් කලාකරුවන් කිපදෙනාගෙන් එක්  කලාකරුවෙක් තමයි ජයතිලක බණ්ඩාරයන්. එදා වාගෙම අදත් ඔහුගේ කලාව සහ සමාජය පිළිබඳ දැක්මට මා ගරු කරන්නෙ රුසියානු සාහිත්‍යයේ හමුවන කලාකරුවකුගේ එහෙමත් නැත්නම් ගායකයෙකුගේ භූමිකාව නිරුපණය කරන  කලාත්මක චරිතයක් විදියට. 

එවැනි කලාත්මක චරිත මේ කාලා ක්ෂේත්‍රයේ බෙහෙවින්ම අඩුයි. මීට අවුරුදු විස්සකට විසිපහකට විතර කලින් රජරට සේවයේ ඇසුණු ‍ජයතිලක බණ්ඩාරයන් ගැයූ මේ ගීය තවමත් මනසේ නින්නාද දෙන්නෙ ඒ නිසා.....

දෑත කරගැට මතු වුණාදෙන්

සිළිටි ගත හැඩි දැඩි වුණාදෙන්

මලක් නොවුනට කමක් නෑ ඔබ

සුවඳ නොතකන ලෝකයේ.........

 මුල් ඡායාරූපය විකල්ප වෙබ් අඩවියෙන්