෴ දකින දේ සහ සිතන දේ අතර වෙනස ෴

කලාව යනු අදෘශ්‍යමාන දෘෂ්ඨියකි. සුවඳ අපට දැනේ එහෙත් නොපෙනේ. එහෙත් විඳගත හැකිය. සුළඟ අපට නොපෙනේ එහෙත් දැනේ. සුළං හමන දිශාව හඳුනාගත හැකිය. සුළගේ වේගය මැනගත හැකිය. එහෙයින් ඒ සුළඟ කවර වේගයකින් කුමන දිශාවකට හැමුවේද යන්න පිළිබඳ නිශ්චිත නිගමනයකට එළඹිය හැකිය.  විටෙක මන්ද මාරුතයක්ව හමන ඒ සුළඟම තවත් විටෙක චණ්ඩය, රළුය. කලාවද එසේ මය. එකම කලා කෘතියක් වුවද එකිනෙකා ඒ පිළිබඳව දකින විඳන ආකාරය අනුව එකිනෙකට වෙනස් ය. අපි ඒ කෘතිය ගැන හිතන  ප්‍රමාණය අනුව එහි අරුත වටහා ගනී. එවන් කලා කෘතීහු අනෙක් කෘතීන්ගෙන් වෙනස් වන්නේ ඒ නිසාය.

අද මේ සටහනට පූර්විකාව වන්නේ එවන් නිර්මාණයකි. ලංකාවේ පොත් ප්‍රකාශන, කවර නිර්මාණ බැනර් කටවුට්  නිර්මාණ පරිගණකය ඇසුරින් නිර්මාණය වූ ඩිජිටල් තාක්ෂණයට පිවිසෙන්නට පෙර ඒවා නිර්මාණය වූයේ චිත්‍ර ශිල්පීන්ගේ තෙළිතුඩිනි. අකුරු වචන ගලපා කලාත්මක අදහසක් ප්‍රකාශ කළා නම් ඒ ඔවුන්ගේ හද උපන් ගැඹුරුම ආශ්වාදය වචනවලට පෙරලීමකි. ඒ නිසා ඒවා සියල්ල එකල නිර්මාණාත්මක බවින් පිරී තිබුණි. ඇතැම් චිත්‍ර ශිල්පීන්ගේ අත් අකුරු දුටු පමණින් ඒ කිනම් සිත්තරෙකුගේ නිර්මාණයක්දැයි කියන්නට තරම් අවබෝධයක් සහ දැනුමක් එදවස රසිකයන්ට තිබුණි. 

80 දශකයේ නිර්මාණය වූ කැසට් කවර, පොත්පත්වල කවර, චිත්‍රකතා පත්තර ඒවන් සොඳුරුතම මතකයන් නිබඳ ලැගුම් ගන්නා නිර්මාණයන් ය. අදටත් එවැනි නිර්මාණ බිහිවුවද තරඟකාරී කලාව හමුවේ ඒවා සැනෙකින් මතුව සැණෙකින් සැඟව යන්නේය. රසිකයන්ට ඒ ගැන හිතන්නටවත් තරම් කාලයක් ඒ සඳහා නොලැබේ.. එදවස විත්‍රකතා නිර්මාණ කළ  බන්ධුල හරිස්චන්ද්‍ර, දයා රාජපක්ෂ, කැමිලස් පෙරේරා වැනි අයගේ චිත්‍රකතා කලාව අදටත් රසිකයන්ට මතකය. ප්‍රේම් දිසානායක, සිසිර විජේතුංග, වැනි නිර්මාණශීලි කලාකරුවන් අතින් කැසට් කවර සඳහා ඇඳි  අකුරු අදටත් මතකය. රැලෙක්ස් රණසිංහ, විල්සන් හෑගොඩගේ ඡායාරූප අදටත් මතකය. ඉන්ද්‍රනාථ තේනුවර, පියරත්න හේවා බටගේ, දීග සෝමපාල වැනි වැනි කලාකරුවන් පොත්වලට කළ කවර නිර්මාණ අදටත් සුවිශේෂ වන්නේ ඒ නිසාය.

අද අස්වැන්න සරසා ඇති චිත්‍ර ‍එවැනි කදිම නිර්මාණශීලි සිත්තරෙකු පිළිබඳ මතකයකි. ඒ චිත්‍ර  දීග සෝමපාල කලාකරුවා විසින් 90 දශකයේ  පොතක පිටකවරයක් සඳහා අදින ලද සිතුවමකි. මේ පොතට කවර දෙකකි පිට නවර නිර්මාණය වී ඇත්තේ පළමු පිංතූරයෙනි එ් කවරයේ මතුපිට ජනෙල් කවුලුවකි. ඇතුළු කවරය පහත දැක්වේ.

එම සිතුවමට පාදක වන්නේ ජනේලයකින් පෙනෙන කාන්තාවකගේ උඩුකය අර්ධ නිරුවත් සිතුවමකි. කාන්තා නග්න සිරුරක් දුටු පමණින් සරාගී හැඟීම් අවදි වන අතරම ජනෙල් කවුලුවෙන් දුටු  දේ ඇතුලට ගොස්  බලන්නට කෙනෙකුට නොසිතේද? සැබැවින්ම  එහි ඇතුළට ගොස් බැලුව හොත් පෙනෙන්නේ කුමක්ද? ඇස සියුම් රාගයන් ඔස්සේ ඇස පිනවූ ඉදුරන්ම ජනේලයෙන් පිට සිට දුටු දේට ඉදුරා වෙනස් වූ රුවක් ඇතුළත දිස් වේ. මුලින් කවුලුවෙන් ඇස ගැසුණු රූපයට කුමක් වීද? එය සැණෙකින් අප වෙතින් පළා ගොසිනි. සියළුම කලාවන් එසේමය. දකින දේ සහ විඳන දේ සියුම් ලෙස වෙනස් වන්නේ ඒ නිසා ය.

ඒ අයුරින් යම් නිර්මාණයකින් දැනෙන හැඟවෙන දේ එක් එක් පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් ය. ඒ අපි එක් එක් ආකාරයෙන් එවන් කෘති දෙස අපට අවේනික දෘෂ්ඨියෙන් බැලිමට පුරුදුව සිටින නිසාය.

තරමක් වෙනස් ආකාරයට මේ කතාවට මුල පිරවේ ඒ නිසා. අද අස්වැන්න මම සටහන් කළේ 99 වන වතාවට. ඊළඟට අපි අස්වැන්නෙන් හමුවෙන්නෙ 100 න්. ඒ නිසා අස්වැන්න 100 හමුවිම තරමක් වෙනස් ආකාරයෙන් සටහන් කරන්න  හිතුණා. ඒ කියන්නෙ “අස්වැන්න 100 ඔබේ ඇසින්” ලියන්න කල්පනා කළා.  ඒ නිසා 99 වතාවක් අස්වැන්නෙන් මම ලියපු දේ ගැන ඔබේ අදහස් දැනගන්න  කැමතියි. ඔබ කැමති ආකාරයකට ඔබට හිතෙන ආකාරයට ඔබේ නිදහස් අදහස් කෙටියෙන් ලියා එවන්න කියා මම ඔබට ඇරයුම් කරනවා.

අද මේ සටහන වෙනුවෙන් කමෙන්ටුවක් ලියනවාට වඩා ඔබේ ඒ කාලය වැයකර ඒ කෙටි අදහස සිංහලෙන් හෝ ඉංග්‍රිසියෙන් කැමති ආකාරයට  දින කිපයක් ඇතුළත ඔබේ නම සහ බ්ලොග් අඩවියක් ඇත්නම් එහි නමත් එක්කම ලියා එවන්න. මෙන්න ඊමේල් ලිපිනය

                             dayanandarathnayake@gmail.com

එසේත් නැත්නම් facebook සමාජ ජාලය භාවිතා කරන ඔබ, ඔබේ අදහස පණිවුඩයක් එලස එහි සටහන් කරන්න. හමුවෙමු අපි අස්වැන්න සියයෙන්෴