෴ මේ රෑ සොඳුරුයි ෴

 

හිතට දැණුන  හද බැඳි ගී පෙළහර...

ගීතය, සංගීතය, සහ  ගීත සාහිත්‍යයේ අක් මුල් සොයා යන ගමනේ දී ගීතයේ විවිධ ස්වරූප, විවිධ රස, විවිද නාද මාලා, හමුවෙයි.  ගීතය පිළිබදව විවිධ මත දරන ප්‍රවීන සංගීත පරපුරත්, ගීතයේ නව ඉසව් ඉව කරන, සොයන නව පරපුරත් ගීතය පිළිබඳව  මත දෙකක් දරයි. ගීතයක් ආනන්දයෙන් ආරම්භ වී ප්‍රඥාවෙන් අවසන් විය යුතුය යන මතය ප්‍රවීන සංගීතවේදින්ගේ සහ විචාරකයන්ගේ මතය වන අතර , ගීතය යනු හුදෙක් රසවින්දන මාධ්‍යයකි එයින් සරල අරුතක් සහ රසයක් නිපදවීම ප්‍රමාණවත් ය  යන මතයේ නව පරපුර එළඹ සිටී. එසේම ඒ දෙපිරිසටත් අයත් නො වන ජනප්‍රිය සංගීතය පසුපස  හඹා යමින් ගීතය වෙළඳාම්  භාණ්ඩයක් කර ගෙන ගීත ගයන පිරිසක් ද  අපට සිටී. ඔවුන්ගේ මතය අනුව නම් ගීතය ආනන්දයෙන් ආරම්භ වී එක්කෝ බොරැල්ලට නො ගොස් කෙළින්ම බොරැල්ල කනත්ත දක්වා හෝ එසේත් නැත්නම් ආනන්දයෙන් ආරම්භ වී මරදාන මරිය කඩේ හංදිය දක්වා ගියද කම් නැත එයින් තම ගීත වලට වෙළඳපොළක් නිර්මාණය වනවා නම් ඇත යන මතය දරමින් ගී ගයන පිරිසක් ද මේ සංගීත ක්ෂේත්‍රයේ නැතුවා නො වේ. ඒ මේ සංගීත ක්ෂේත්‍රයේ රළ පෙරලෙන හැටි ය.

ඒ කෙසේ වුවද, නව සංගීත පරපුර ගමන් ගන්නා මාර්ගය සහ ඔවුන් අනුගමනය කරන සංගීත ක්‍රම පිලිබඳව තව දුරටත්  ඒ මංමාවත් ඔස්සේ  තවත් නැවුම් ගීත  කීපයක් සමග “අස්වැන්න” තුළින් කිසියම් වූ  ප්‍රමාණයක අදහසක් ගොඩ නැගිමට සිතුවෙමි.

ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායක

ඒ නිසා අද  "අස්වැන්න" සටහන තබන්නේ  අපේ කාලයේ නව පරපුරේ සංගීත අධ්‍යක්ෂ වරයෙකු, ගායන ශිල්පියෙකු, මෙන්ම අති දක්ෂ වාද්‍ය ශිල්පියෙකු ගැයූ ගීත කීපයක් ඔස්සේ ඔහුගේ ගමන් මග විමසා බලන්නට ය. මේ ගී ගැයූ ගායන ශිල්පියා‍ ‍අන් කවුරුත් නො ව ජයන්ත රත්නායක ය. ජයන්ත යනු ප්‍රවීන ගායනවේදී සහ සංගීතවේදී ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ පුතණුවන් ය. 

ජයන්ත සංගිත ක්ෂේත්‍රයට පිවිසෙන්නේ ළමා වියේ දී ම ය. මට මතක හැටියට ඔහු මුල්ම ගීය ගැයුවේ වයස අවුරුදු හයේ දී  ය. ඒ 1975 දී ටයිටස් තොටවත්තයන් නිර්මාණය කළ “හඳයා” ළමා චිත්‍රපටයට ය. “ හඳයා” චිත්‍රපටයේ ඒ අපූර්ව ගීතය ඔබ ද එක වරක් හෝ අසා ඇතැයි කල්පනා කරමි. එය එදා පටන් අද දක්වා ම අතිශය ජනප්‍රිය ළමා ගීයකි.

“ කවුරුද කවුරුද දැන් ලොක්කෝ

  අපිමයි අපිමයි දැන් ලොක්කෝ..”

මේ එදා මුල් වරට ජයන්ත ගැයූ ළමා චිත්‍රපට ගීයයි. අනතුරු ජයන්ත වැඩිම ගී ගණනක් ගායනා කර ඇත්තේ රූපවාහිනී කාටූන් වැඩසටහන් සඳහා වේ. ළමුන් අතර තවමත් ජනප්‍රිය කාටූන් වැඩසටහන් වූ “පිස්සු පූසා, දොස්තර හොඳ හිත,  රසාර,  ආදී  කාටූන් වැඩසටහන් රැසක  ගී ගැයුවේ ජයන්ත විසිනි.  ඔහු බාල කාලයේ පටන් ස්වාධීන ගමන යෙදෙමින් තම අනන්‍යතාවය තහවුරු කර ගත් ශිල්පියෙකි. වර්තමානයේ ඕනෑම වාද්‍ය වෘන්දයක සිටිය යුතු  අත්‍යවශ්‍යම “ Keyboard ” වාද්‍ය ශිල්පියා ය.  ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ “ ස” ප්‍රසංගයේ සංගීත මෙහෙයවිමේ කටයුතුද කරන්නේ ජයන්ත රත්නායක  විසිනි. ජයන්ත එසේ සිය පියාගේ අතිශය ජනප්‍රියත්වය පසුපස හඹා නො ගොස්  සිය පියා විසින්  ශ්‍රී ලාංකේය ගීත ක්ෂේත්‍රයට දායාද කළ  ගී අස්වැන්න සහ සංගීතය පිළිබඳව නිවැරදි අවබෝධයක් ලබා ගනිමින් ඔහුට ම ආවේණික වූ ගායන ශෛලියක් ගොඩ නගා ගන්නේ පෙරදිග සංගීතයේ නො මඳ ඇසුර ලබමිනි.

 පළමු වරට  ජයන්ත සිය සොහොයු‍රා වන ලෙලුම් රත්නායක සමග “ඇසළ නිල් සඳ ” නමින් ගීත ඇල්බමයක් නිකුත් කළේ මිට පහකට හෝ හයකට පමණ ඉහත දී ය. අනතුරුව ඉන් වසර කීපයක් ඇවෑමෙන්  ජයන්ත නැවත සිය ගායන කුසලතාවය විදහා දක්වමින් මීට  වසර දෙකකට පමණ පෙර දෙවන ගීත ඇල්බමය “ආදර පූජාසනේ” නමින් එළි දක්වන ලදි. අද “අස්වැන්න” තුළින් අසන්නේ එම ඇල්බමයේ තෝරා ගත් ගීත කීපයකි.

“හුදකලාවූ මොහොතක හිතට දැනෙන පාලුව, දුක සහ සංතාපය විඳවන්නේ තනිවම ය. එහෙව් අඳුරු රාත්‍රියක ඇති සියුම් සුන්දරත්වය ද  ගීයක් බඳුය. රෑ අහස් තලයෙන් කඩා ‍වැටෙන නිල් තාරකා එළිය බඳු ආදරේ සියළු උල්පත් වසා ගලා හැලෙන හීන් සීතල සුළඟද රුදුරු බවක් ගෙනෙන්නේ නැත. ඒත් ඒ තරම් සුන්දර රාත්‍රියක ඇය සිහින සිත්තමක් බඳුය. ඒත් මේ රාත්‍රිය ඇය තරම් වේදනාවක් ගෙනෙන්නේ නැත. මමත්, මගේ සිතත් ආදරයෙන් සතපවන මේ රාත්‍රිය ඇය තරම් අකාරුණික නැතත්, ඇයට වෛර නොකරමි. මට ඇති වන්නේ මා ගැන දුකත්, සංතාපයත් පමණි.”

ජයන්ත රත්නායක ගයන “මේ රෑ සොඳුරුයි”  ගීයේ සරළ අදහස එහෙම වුණත්, මේ ගීය හුදකලා  රාත්‍රියක එක වරක්,  දෙවරක් නො ව කීප වරක් ඇසුව ද,  හිතට එබෙන්නේ දුක් මුසු ගායනයකි. එය මේ ගීයේ පද මාලාව තුළ ද, ගීතයේ සංගීතය තුළ ද, ගීතය අසන ශ්‍රාවකයා තුළ මවන අපූරු රස සංකලනයකි.

මේ ගීය සදහා සංගීතය නිර්මාණය කිරීමේදී ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායක බටහිර සංගිත භාණ්ඩයක් වූ “ හවායන් ගිටාරය”  සහ පෙරදිග සංගිත භාණ්ඩයක් වූ “බටනලාව” ගීතයට එකතු කර ඇත්තේ රාත්‍රියේ තිබිය යුතු නිසංසල බවත්, ගීතයෙන් මතු කරන හුදකලාවත් වඩාත් තියුණු කිරීම සඳහා බව ගීය ඇසෙන විට මට දැනේ. විශේෂයෙන් මෙහි  හවායන් ගිටාරය  සහ බට නලාව ගීතයට නො මඳ ආලෝකයක් සපයන බව සඳහන් කළ යුතුය.

මේ රෑ සොඳුරුයි

තරු රෑන පිපෙයි පිනි පොකුරු සැලෙයි

සිත මා නොනිඳයි

සඳ පාන එබෙයි නෙත හීන බි‍ඳෙයි

ඔබ ඈත දුරින් හිඳ මා රිදවයි

මේ රෑ සොඳුරුයි

ඔය ඈත ඉඳන් හෙළනා සුසුමින්

සඳපාන නිවෙයි සිත මා සසලයි

තනිකම පුරුදුයි මේ දුක නුහුරුයි

ඉකිබිඳින හැඬුම් අඳුරේ විසිරෙයි

මියෙනා මතකින් ඔබ යළි ඇවිදින්

සිත් දෙවැට රැඳී ඇයි මේ සරදම්

නෙත කදුළු බි‍ඳෙන් සේදී මොහොතින්

ඒ මතක ඉමේ නොපෙනී සැඟවෙන්

ගේය පද: කුමාරදාස සපුතන්ත්‍රී

සංගිතය: ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායක

ගැයුම: ජයන්ත රත්නායක

“මේ රෑ සොඳුරුයි”ගිතය මෙතනින් අහන්න

ගීතයේ මූලික අරමුණ අසන්නා තුළ රසයක් ඇති කිරීම ය. ගීතයක රසය ඉතා ගැඹුරුය, අර්ථවත් ය. එය තාවකාලික විනෝදාස්වාදයක් සපයන රසයක් ඉක්මවා එය , රසවින්දන මට්ටම ඉහළ තලයකට ළඟා කරන්නා වූ  එකක් විය යුතු ය. මෙකී කාරණය අප නිතර අසන ගීත බොහොමයකින් ඉටු නො වුනද,  ගීයක් ඇසෙන  හෝ අසන අවස්ථාව අනුව ඒ ගීය උසස් රසවින්දනයක් කර යොමු කළේ ද නැද්ද යන්න වටහා ගත හැකිය. ගීතයේ සරළ බවත්, ඒ සරළ බව තුළ ඇති ගැඹුරු රස වින්දනයත්, ගීතය හරවත් මාවතකට  යොමු කරන්නේ ඒ විදියට ය .

ගීයක ගොනු කරන්නා වූ සංකල්ප රූප අතර, ඉර, හඳ, තරු, මල්, මෙන්ම මුහුද, වෙරළ ආදිය ප්‍රේම ගීයකට සොඳුරු නවාතැන් සපයන සංකල්ප රූපයන් ය. එවන් වූ ගීයක් නිරතුරු ප්‍රේමණීය කවි සිතුවිලි ළං කරයි. ඇස ගැටෙන ඉසව්වේ පරිසරය තුළ ඇති ස්වභාවික වස්තූන්වලට සජීවි බව ආරෝපණය කරන කවියෙකු තුළ මෙවන් සිතුවිලි මත ගේය පද රචනා බිහිවීම අරුමයක් නො වේද යන්න සිතෙන්නේ “ඔබ අහසක් දෝ”  ගීතය ඇසෙන විට ය. ගීතයේ තනුවත් ගායන ශිල්පියාගේ අරුමැසි හඬත් මුසු වූ විට එහි ඇත්තේ ඉහත කී සරළ එහෙත් ගැඹුරු වින්දනීය අවස්ථාවයි.

ඔබ අහසක් දෝ

ඉර හඳ තරු මල් පුබුදන

 රුදුරු අකුණු සැර ඉවසන

යළි නිල් මේ කුළු අතුරන

 ඔබ අහසක් දෝ...

ඔබ වෙරළක් දෝ

සැඩ මහ සමුදුර ඉවසන

දළ රළ පෙළ මැඬ හිනැහෙන

යළි මුතු පෙණ හා මුහුවන

ඔබ වෙරළක් දෝ..

ඔබ කුසුමක් දෝ..

බමරු බමන මග පිබිදෙන

රොන් සගවාගෙන පසුවන

යලි මා ළඟ පෙති විහිදන

ඔබ කුසුමක් දෝ..

ඔබ කවියක් දෝ..

මා සඟවන හැම හෙළි වන

උණු කඳුළින් හිත හඬවන

යළි මොහොතින් මා නළවන

ඔබ කවියක් දෝ..

ගේය පද: බන්ධුල නානායක්කාරවසම්

සංගිතය: ආචාර්ය රෝහණ වීරසිංහ

ගැයුම: ජයන්ත රත්නායක

 “ඔබ අහසක් දෝ” ගිතයමෙතනින් අහන්න

ජයන්ත රත්නායකගේ “ආදර පූජාසනේ” ගීත ඇල්බමය තුළ දක්නට ලැබෙන්නේ ඉතා රමණිය මධුර  ගේය පද රචනාවන් ය, මධුර සංගීත ස්වර රටාවන් ය. සිත නිවා සනසන  සංගීතමය අත්දැකීම් ය. ගේය පදරචනා සංගීතමය බසකින් දිග හැරෙන විට ගායන ශිල්පියාගේ ගායනය තුළ සංගීතයත්,  සංගිතය  තුළ ගායනයත් කැපී පෙනේ.

 වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ ගී වල ඇති ගායන මාධූර්යය මෙන්ම සංගීතය හා නාද මාලාවන්ද ජයන්ත මැනැවින් ග්‍රහණය කරගෙන සිටි. ඒ ගායනා තුළ තවත් වික්ටර් රත්නායක කෙනෙකු මතු නොවන පරිදි සිය පියා රසිකයන්ට ලබා දුන් මියුරුතම සංගිතමය අත්දැකිම් පෙරළා‍ ජයන්ත ද මේ නූතන ගීත රසික පරපුරට ලබා දෙයි.

“ඇතැම් විට එයද සොබාදහම මැවූ සුන්දර රාත්‍රියක් වැන්න. සඳ එළිය කඳු වළල්ලෙන් එබී, පුංචි ඇස් විවර කර දුර ඈත සිට එබෙන තරු යුවලද ඇගේ නෙතු සේ ම ය. ගලා යන නදී ඇළ දොළ මත පවා රිදී ඉරි අඳිමින් නැගෙන සඳ කැන් ඒ දිය මත බොඳ කර හරින්නේ ආදරය නිමා වූ ,  පරාජය වූ ප්‍රේමවනතයෙකුගේ අතීතයකි. රාත්‍රිය හීන් සීරුවේ වපුරන පිණි කැටද, පෙර දිනෙක ඈ නෙතු අගින් ගලා ගිය කඳුළු වාගේ ය. මේ රැයෙහි බිඳුණේ අපගේ පැතුම් පමණක් නොව සොබාදහම මැවූ සුන්දර රාත්‍රියක එතී තිබූ දුක් සහ සංතාපයන් ය. ඒ අපේ වියෝවේ අතීතයයි.”  ජයන්ත වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ සංගීතයට මේ මුසු කරන්නේ ඒ පෙම් පුවතයි.

කඳු වළල්ලෙන් සඳු උදා වී

ඔබේ රුව විමසයි

වලා යහනේ තරුද අවදිව

ඔබේ නෙතු විමසයි

ඔබේ නෙතු විමසයි..

නදී තලයේ  ගලා සඳ කැන්

මවා ඔබගේ සිනා රැලි

සුසුම් පහරින් බොඳවෙලා යයි

අතීතය විලසින්

අපගේ අතීතය විලසින්..

නිශා උයනේ සැලී පිනි ළැල්

මවා ඔබගේ කදුළු වැල්

පැතුම් බිඳිමින් රැය ගෙවී යයි

වියෝගය විලසින්

අපගේ වියෝගය  විලසින්

ගේය පද: කුලරත්න ආරියවංශ

සංගිතය: ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායක

ගැයුම:  ජයන්ත රත්නායක

“කඳු වළල්ලෙන්” ගීයමෙතනින් අහන්න

ගිටාර් පමණක් වාදනය කර නිර්මාණය වූ ගීය මෙයයි:

ජයන්ත සිය  “ආදර පූජාසනේ” ගීත ඇල්බමය සඳහා ගීත පදමාලා සහ සංගීත නිර්මාණ තෝරා ගන්නේ ඉතාමත් කල්පනාකාරීව ය.. පද මාලාවේ ඇති සාහිත්‍ය රසයත්,  එහි අරුත පිළිබඳවත් මනා සැළකිල්ලක් දක්වන සේ ම ඒ පදමාලා සදහා තනු නිර්මාණය කර ගැනීමේදී ගීතයේ තනුව සහ නාද මාලාව පිළිබඳවද නිසි සැළකිල්ල යොමු කර තිබේ. එය ජයන්ත සිය පියාගේ ගී රස විඳීමේ දී  ලැබූ දැනුම ය. එය නූතන ගීත සාහිත්‍යයට ජයන්තගෙන්  ලැබූ  ප්‍රබල  ආලෝක ධාරාවකි.

මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්න ලියූ “මගේ හසඟන” ගීය ඊට හොඳම නිදසුනකි. මේ ගීයේ පදමාලාවේ අරුත නො බිඳෙන පරිදි තනුව නිර්මාණය කර ඇත්තේ තවත් අති දක්ෂ ගිටාර් වාද්‍ය ශිල්පියෙකු වන  මහින්ද බණ්ඩාර ය.  ගිටාරය භාවිතා කර ගී තනු නිර්මාණය කළ ක්ලැරන්ස් විජේවර්ධන මෙන් ම කසුන් කල්හාර සහ නාලක අංජන කුමාර හැරුණු විට අපට සිටින ජ්‍යෙෂ්ඨ ගිටාර් වාද්‍ය ශිල්පියාද මහින්ද බණ්ඩාර ය.

මහින්ද බණ්ඩාර මේ ගීය සදහා ඉතා අපූර්ව වූ ගී තනුවක් නිර්මාණය කර තිබේ. මේ ගීය මුලුමනින් ම නිර්මාණය වී ඇත්තේ ගිටාර් වාදන වලින් පමණි. ගිටාර් ගණනාවක් එක වර වැයීමෙන් වෙනත් කිසිඳු සංගීත මෙවලමක් භාවිතා නො කොට ගීයේ ඉතිරිය පුරවන්නේ ජයන්තගේ හඬිනි. මේ නම් ගීත සාහිත්‍යයේ අති විශිෂ්ඨ නිමැවුමකි.

මගෙ හසඟන පිහිනා යන්න ඉතින් ගංගාවේ

ඇති නැවතී සිටියා‍ ඉවුරේ

ජයන්ත සහ ලෙලුම්

අපි හමුවෙමු නිවනට නො ගිහින් මතු අත් භවයේ

යළි ඉපිද ඉපිද සංසාරේ

ඔබට උරුම ඔය ජල තලයයි

මගේ ගෙබිම මේ මහ පොළවයි

අපි මොනවා කරමුද සොඳුරිය

මෙය නොවේද අපගේ දෛවය

සිහිනෙන් ගෑ සුවඳක් පරිදී

ගතවූ හැම මොහොතම මිහිරී

මතු භවයකදී අතිනත් ගෙන

අපි ජය ගත යුතු වේ දෛවය

ගේය පද: මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්න

සංගිතය : මහින්ද බණ්ඩාර

ගැයුම:  ජයන්ත රත්නායක

"මගෙ හසඟන"  ගීතය මෙතනින් අහන්න

ජයන්ත රත්නායකගේ “ආදර පුජාසනේ” ගිත ඇල්බමයට ඔහුගේ ස්වයං ගීත නිර්මාණ වලට අමතරව වික්ටර් රත්නායකයන් 70 දශකයේ දී ගැයූ මතකයෙන් බැහැර නොවූ  ගිත කිහිපයක්ද ජයන්තගේ හඬින් නැවත ඇතුළත් කර ඇත. “ආදර පූජාසනේ” ගීතය එවැන්නකි.  පියාගේ ගී ගැයිමට ජයන්ත අවශ්‍ය නො වූවද එය ජයන්ත විස්න කර ඇති එක්තරා අන්දමක අත්හදා බැලීමක් වැනි ය.

ජයන්ත රත්නායකගේ මේ ගී එකතුව නිෂ්පාදනය කොට බෙදා හරින ලද්දේ ඔහුගේ ම සොහොයුරා වන ලෙලුම් රත්නායක විසිනි. මේ ගිත එකතුව නිකුත් කර වසර දෙකකට ආසන්න වුවද, මෙවන් වටිනා ගීත එකතුවක් සියළුම ගුවන් විදුලි නාලිකා සහ මාධ්‍ය ආයතනවලින්  බැහැර වී ඇත. එසේ වුවද යහපත් ගිත සාහිත්‍යයක් තුළ බිහිවන ගිත පිළිබදව සොයා බලන්නෙකුට හා විඳින්නෙකුට මෙය නම් විශිෂ්ඨ ගී එකතුවක් වනු නො අනුමානය.෴

ඔබේ වටිනා කාලය බිදක් වැය කර ගී රස විඳිමින් කියෙව්වාට  ස්තූතියි. වෙලාවක් ඇත්නම්  ඔබේ විචාරාත්මක අදහසත් මෙහි ලියා තබන්න.