෴ සීතල දුරුත්තක බැස ගිය සුදු සඳ එළිය෴

ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමා විසින් ලියන ලද කිතුනු ගී පිළිබඳව පසු ගිය දෙසැම්බරයේ අවසන් සටහන ලෙස සටහන් කළේ ගරු පියතුමා  විසින් ලියන ලද  සරල ගීත හා චිත්‍රපට ගීත  පිලිබඳව ලියන්නට ඉදිරියට ඉතිරි කර තබා ගනිමිනි. ඒ අනුව අද අස්වැන්නෙන් සටහන් වන්නේ එහි නොලියා ඉතිරි කල කොටසයි. ඒ නිසා මෙය  ගරු පියතුමාගේ චිත්‍රපට ගීත කලාව ඇසුරින්ම අවසන් කරන්නට සිතුවෙමි.

ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමා විසින් ලියන ලද කිතුනු ගී සියල්ලම පසු කලෙක ලංකාවේ ජනප්‍රිය කිතුනු ගීතිකා වූවා සේම එතුමා විසින් එකල ලියන ලද ගුවන් විදුලි සහ චිත්‍රපට ගීත සිංහල ගීත සාහිත්‍යයේ අතිවිශිෂ්ඨ ගීත ලෙස හැදින්විය හැකිය.

ගරු පියතුමා අති විශිෂ්ට ගීත රචකයෙක් වූවා සේම පෙරදිග සහ බටහිර සංගීතය මනාව උගත් සංගීතඥයකු මෙන්ම  ගායන ශිල්පියෙක් වෙමින් මුල් කාලයේ එතුමා විසින් ලියු ගීතිකා එතුමා විසින් ම ගායනා කර තිබුණි. ඒ නිසා ගරු පියතුමාගේ පෙර අපර දෙදිග සංගීත ඥානය එතුමන්ගේ ගීත කලාව බෙහෙවින් ම ජනප්‍රිය වීමට  හේතු වූ කාරණා බව පැහැදිලිය.

ගරු පියතුමා 1929 වර්ෂයේ පූජාත්‍රය ලද පසුව සිංහල භාෂාව සහ සාහිත්‍යයේ උන්නතිය වෙනුවෙන් මහත් කැපවිමකින් ක්‍රියාකළ යතිවරයෙකි. සිංහල පුහුණු ගුරුවරයෙක් ලෙසින් යාපනයේ සාන්ත පැට්‍රික් විද්‍යාලයේ දෙමල දරුවන්ට සිංහල බස උගන්වමින්ද, අනතුරුව කිතුනු දම් සභාවේ “ඥානාර්ථ ප්‍රදීපය” පුවත්පතේ කර්තෘවරයෙකු ලෙසින්ද , සමස්ත ලංකා කවි සම්මේලනයේ සභාපති ධූරය හොබවමින්ද සිංහල සාහිත්‍යය වෙනුවෙන් මහත් මෙහෙයක් ඉටුකරනු ලැබීය.

අපේ සිංහල සිනමාව ආරම්භයේදී තිබූ බොහෝ ගීත හින්දි සහ දෙමල අනුකාරකත්වයෙන් යුක්ත වූ නිසා සිංහල චිත්‍රපටවල සිංහල ගීත කලාවක් සේම ජාතික සංගීතයක් බිහිකිරීමට පුරෝගාමී වෙහෙසක් දැරීය. ගරු පියතුමා ජාතික සිංහල සංගීතයක අවශ්‍යතාවය පිළිබඳව මෙසේ සදහන් කරයි.

“ අද අපට ගුවන් විදුලියට ඕනෑම මොහොතක කන් දෙන විට දවසට ගීත සියයක් හමාරක් අසන්නට ලැබෙනු නිසැක ය. මෙයින් සියයට අනූනමයකුත් දශම පහක් උතුරු හෝ දකුණු ඉන්දීය ආබාසයෙන් තැනුනු ඒවාය. මේවා සියල්ල පාහේ ඉන්දිය උපාධිලත් විශාරදයන් විසින්  ලියැවී ඇත. එහෙයින් ඒවාට ඉන්දී ශාස්ත්‍රීය ගතියක් ආරූඪ කර ඇත. කුඩා ගීත නම් ඉන්දිය ප්‍රාන්තවල ගැයෙන ගැමි ගීවල ආරය උරුව සහමුලින්ම තිබෙන්නටත් බැරි නැත. එසේ වුවත්, කෙසේ වුවත්, මේ ගීතවල මංචාඩි ගණන 22 සිට 24 දක්වා පිහිටා තිබෙනු පෙනේ. එහෙත් මේ මංචාඩි ගණන  අඩු වූ පමණට නැත්නම්  නැති වූ පමණට අප හෙළ ගතිය මතු වනු පෙනේ. එවැනි ගීතත් සියයට දෙකක් තුනක් අපට වාසනාවට මෙන් ඇසේ. එවිටයි අපේ හදේ තත් රැව් දෙන්නට පටන් ගන්නේ. ”

ගරු පියතුමාට දේශිය සිංහල සංගීත සම්ප්‍රදායක් බිහිකිරීමට තිබූ අවශ්‍යතාවය එයින්ම පැහැදිලි වේ.  සිය කිතුනු දහම වෙනුවෙන් ඉටු කළ යුතු සිය යුතුකම්වලට නොදෙවෙනි වන සේ සිංහල බස රැක ගැනීමෙහිලා මහත් උත්සාහයක යෙදුණාහ. ඒ නිසාම සිංහල සිනමාවේ පළමු කලාත්මක සිනමා කෘතිය වූ ආචාර්ය ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්ගේ “රේඛාව” චිත්‍රපටයේ සියළු ගීත ලියැවෙන්නේ පියතුමන් අතිනි. මතු දැක්වෙන්නේ රේඛාව චිත්‍රපටයට ඇතුළත් වූ අද දක්වාම ජනප්‍රිය එහි තේමා ගීයයි.

                  

සුදු සඳ එළියේ නළ මත පොපියන

හිරිමල් කැකුලක රොන් කෙමියේ

                    මුලු මල් වන ලොවැ ඉරණම සැතපේ

කුළු ගැන්වෙන තුරු හිමිදිරියේ

සමනොල තුඩකින්  පිනි බිඳු පොදකින්

පණ ගැන්වෙන තුරු හිමිදිරියේ

පහන් දොරින් එන රැස් රේකාවෙක

උණුසුම ඇසුරුව හිමිදිරියේ

ඉපැරණි කඳු යට  සැඟවුණු මිණි කැට

පැන පැන බැස යන දිය දහරේ

ඇදී මැදී හිඳ මතුවී එනවිට

මැණික් තාරකාවලට හැරේ

පොඩි රේකාවෙක රැස් රේකාවෙක

මැණිකක මුළු ඉරණම සැතපේ

එක එක මැණිකක එක එක රූපෙක

එළියෙන් නැහැවුණු මලක් පිපේ.

වලා පෙළින් සැදි මුතු කුඩයක් යට 

තරඟ නගා ලෙළ දෙන මුහුදේ

සිහින් දොරක් ඇති පොඩි බෙලි කටුවක

මුතු ඇටයක් සීරුවෙන් සැදේ

ගේය පද:  ගරු මර්සිලීන් ජයකොඩි පියතුමා

සංගීතය: සුනිල් සාන්ත

ගැයුම:  ඉන්ද්‍රානි විජේබණ්ඩාර

චිත්‍රපටය: ‍රේඛාව (1956)

“සුදු සඳඑළියේ” ගීතය මෙතනින් අහන්න

           

ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමා මෙරට බොදු ජනතාවගේ සිතුම් පැතුම් වටහාගෙන සිටි නිසා බොදු බැති ගී ලකුණ ශ්‍රි ලාංකියයන්ට  සමීප කරවිමට ක්‍රියා කලහ. ඒ නිසා1950, 60,සහ 70 දශකවල සිංහල බසින් මෙන්ම ඉංග්‍රීසි බසින්ද  බොදු බැති ගී නිර්මාණය කරමින් බොදුනුවන්ගේ මහත් ගෞරවයට පාත්‍ර වූහ. ගරු පියතුමා ලියූ බොදු බැති ගී අතර “වෙසක් වෙලා ඇයි උඩවැඩියා මල, නෙළුම්  පිපෙන්නේ බුදුන් වඳින්නයි, ඕලු නෙලුම් මල්, මල් බර මේ වෙස‍ඟේ, සුදුමල් නෙලා දෝතක් පුරා, ආදී සිය ගනනක් බොදු බැති ගී  ජනතාව අතර ආගමින සහජීවනය ඇති කිරීමට හේතු වූ ගීත බවට පත්විය. එවැනි දාර්ශනික පදරචනා නිසා බෞද්ධ බැතිමතුන් ඉමහත් සතුටට පත් වූවා සේ ම ගරු පියතුමාගේ චින්තන ශක්තිය පිළිබඳව විශ්මයටද  පත්විය. ගරු පියතුමා ලියූ බොදු බැති ගී අතර රේඛාව චිත්‍රපටයට ලියූ “වෙසක් කැකුලු අතු අග හිඳ” ගීතය බිහිවූ අයුරු පිළිබඳව  එතුමා මෙසේ සදහන් කරයි.

“ වෙසක් මහ මල් මහයි. මල් දකින විට මට වෙසක් සිහිවෙනවා ඒ නිසයි මේ ගීය ලියැවුණේ. වෙසක් සමයේ  මගේ ගීයක් ගැයේවා කියා පැතුවා.  ඒ පැතීම තවමත් ඉහළින්ම ඉටුවෙනවා.”

එවැනි අධිෂ්ඨානයක් ගීතයකට කොයි තරම් සාර්ථක ද කියා වැටහෙන්නේ වෙසක් මාසය උදාවන විටය. ‍එහි බොදු බැති ගීයක තිබිය යුතු කරමේ  ශාන්තිමත් වටපිටාවක් නොවුණත් සම්බුද්ධ තෙමගුල පිළිබඳව බොදු ජනතාව අතර ආගමික ප්‍රබෝධයක් ඇති කිරිමට ඒ “වෙසක් කැකුලු අතු අග හිඳ” ගීතය එදා මෙදා තුර සමත් වී තිබේ.

ගරු පියතුමා ඇති කළ මේ  සංගීත ප්‍රබෝධය සේම,  ආගම සහජීවනය උදෙසා දැමූ  පදනමද සියලු ලක් වැසියන්ගේ පැසසුමට ලක් විය. එසේ වූ නිසා ගරු පියතුමාගේ ජීවන චරිතය  කෘතියකට නැගුණේ “මල් පැලක මිණි මුතු “ නමිනි.  ඒ මල් පැල නම් ගරු පියතුමා උපත ලද නිවසයි. එතුමාගේ පියාණන් කිතුනු බැතිමතෙක් විමත්, මෑණියන් බෞද්ධ කාන්තාවක විමත් නිසාම ඒ නිවස ආගමික සහජීවනයෙන් පිරුණු මල් පැලක් බඳු විය.

එනමුත් ගරු පියතුමා විසින් සිංහල සාහිත්‍යයටත්, බෞද්ධ සාහිත්‍යයටත්,  ඉටුකල අනුපමේය මෙහෙය සලකා “පන්සලේ පියතුමා , පල්ලියේ හාමුදුරුවෝ” යනුවෙන් හදුන්වන්නට පටන් ගත්තේ බෞද්ධයන් තුළ ගරු පියතුමාට  තිබු ඒ අපරිමිත ආදරය සහ සෙනෙහස නිසාය. ඒ නිසාම ගරු පියතුමාගෙන් බෞද්ධ සාහිත්‍යයට සිදුවූ සේවය අගයමින්   පසු කලෙක පූජ්‍ය ඉත්තෑපානේ ධම්මාලංකාර හිමිපාණන් විසින් “මල් පැලේ උපන් පන්සලේ පියතුමා” යනුවෙන් සිංහල සහ ඉංග්‍රිසි බසින් කෘති දෙකක්  ලියා පළ කළහ. එතැන් පටන් ගරු පියතුමා මල් පැලේ උපන් පන්සලේ පියතුමා යනුවෙන් හැදින්වීමට පටන් ගති.

ගරු පියතුමෝ කිතුනු සාහිත්‍යයට මෙන්ම බෞද්ධ සාහිත්‍යට ඉටුකරන ලද සේවය වෙනුවෙන්  විද්‍යාලංකාර පිරිවෙන මගින් පිරිනමන ලද  කාව්‍ය මහෝපාධ්‍යාය ආචාර්ය උපාධියෙන්ද, රජයෙන් පිරිනමන කලාසූරි සාහිතය සම්මානයෙන්ද ද, පිදුම් ලැබූහ. එපමණක් නොව  ගරු පියතුමා ගේ ආගමික සහ ශාසනික සේවයත්, පෙර අපර දෙදිග භාෂාවෙන්ම සිංහල සාහිත්‍යට ඉටුකරන ලද සේවයත් වෙනුවෙන් 1982 වර්ෂයේදී රමෝන් මැග්සයිසේ සම්මානයෙන්ද පිදුම් ලැබීය.

ගරු මර්සිලින් ජයකොඩි පියතුමා විසින් ලියන ලද චිත්‍රපට ගීත අතර මනමාලයෝ චිත්‍රපටයට නන්දා මාලනිය ගැයූ සුලලිත සුළ‍ඟේ ගීතය මෙන්ම කොළඹ සන්නිය, රෝමියෝ ජුලියට්, සහ හිතක පිපුණු මල් ආදී චිත්‍රපට රැසක ඇතුළත්වූ ගීත අදටද ජනප්‍රිය ගීත බවට පත්ව තිබේ. ඒ චිත්‍රපට අතරින් අමරනාත් ජයතිලකගේ ආදරවන්තයෝ චිත්‍රපටයට (1966) “දවසක මුතුවැල් ගෙනෙනව” ගීතය වෙනුවෙන් වසරේ හොඳම ගීත රචකයාට හිමි සරසවි සම්මානයත් හොඳම ගායිකාවට හිමි සරසවි සම්මානයත් හිමි විය. මේ ගිතය පිළිබදව  ගරු පියතුමා මෙසේ සඳහන් කරයි.

“මේ ගීයේ මුල් පද දෙක පටන් ගැනුණේ  මා බාල කාලේ අම්මාගෙන් අසා දැනගත් “මුතු කුමාරිගෙ කතාව” සිතේ රඳා ගෙනය. මුතු කුමාරි අඬන විට ගලා ගියේ කඳුළු නොව මුතුය. එනමුත්  ගීතය ගැයීමේදී සංගීත අධ්‍යක්ෂකගේ හෝ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂකගේ නොදැනුම නිසා “මුතු අඬනව - අඬා නුඹට පළඳවනව” යන පද දෙක වෙනස් කර ඇතිබව මා දැන ගත්තේ මේ ළඟක දීය.”

ගරු පියතුමා සදහන් කරන පරිදි මතු දැක්වෙන්නේ පද මාලාවේ වචන වෙනස් කර ගැයූ ගීයයි.

දවසක මුතුවැල් ගෙනෙනව

ගෙනැත් නුඹට පළඳවනව

පළඳවලා හැඩ බලනව

මගෙ සුරතලියේ

කිංචි පිංචි  පුංචි පැංචි

රන් දොලියක තියන් යනව

රන් තණකොළ කවන් එනව

රන් තලියක තියන් යනව

මගෙ සුරතලියේ

රන් වස්සෙකු සොයා දෙනව

රන් මඩුවක් හදා දෙනව

හිනා වෙන්න කියා දෙනව

මගෙ සුරතලියේ

එතකොට මා තනිවෙයි දෝ

රන් විමනෙක ගෙන එයිදෝ

රන් මුතු මුදුවක් දෙයිදෝ

රන් විමනට ගෙන යයි දෝ

ගේය පද:  ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමා

සංගීතය: ආචාර්ය ප්‍රේමසිරි කේමදාස

ගැයුම:  විශාරද නන්දා මාලනී

චිත්‍රපටය: ‍ආදර වන්තයෝ (1968)

“දවසකමුතුවැල් ගෙනෙනව” ගීතය මෙතනින් අහන්න

              

එසේ පන්සලේ පියතුමා , පල්ලියේ හාමුදුරුවෝ  යන ගෞරව නාමයෙන් පුද ලබමින් කිතුනු ආගමටත් ගීතිකා සාහිත්‍යයටත්, බෞද්ධ සාහිත්‍යටත්, පොදුවේ සිංහල සාහිත්‍යටත් මහා මෙහෙවරක් කළ ගරු  පියතුමෝ 1902 ජූනි 03 වැනි දින මේ සිංහල බිමෙහි ඉපිද කොළඹට පැමිණ මරදානේ ශාන්ත ජෝශප් විද්‍යාලයෙන් උසස් අධ්‍යාපනය ලබා සිය බොදුනු මෑණියන්ගෙන් ලද වරය අනුව නිමල මරිය නිකායික පූජකවරයෙකු ව තම සේවය ලංකාවේ දසනු දිහාවන්හි හොබවමින්ද, විදේශ රටවල කීපයකම ආගමික සහ ශාසනික මෙහෙවරක යෙදෙමින්ද සිය ආමට නොදෙවෙනි ව සිංහල සාහිත්‍යයට මහා මෙහෙයක් කළ යුග පුරුෂයෙකු ලෙසින් දෙස් විදෙස් කිත් සසස්  පතුරවා සිංහල පුතකු ලෙසින් සිය  උපන් බිමට,  උපන් ණය ගෙවා  1998 ජනවාරි මස 15 වනදා දෙව් මව් තුරුලේ සැතපෙනු වස් මනු කයෙන් නික්ම ගියහ.

ගරු පියතුමා සමස්ත ශ්‍රී ලංකා වාසීන්ගේ ආදරයටත් බුහුමනටත් පත් ආදර්ශමත් පියතුමකු වූ හෙයින්ම එදා උන්වහන්සේගේ ස්වර්ගස්ථවිම අසා ආගම් බේදයකන් තොරව ගරු පියතුමාට අවසන් බුහුමන් දැක්විමටබොදුනු කිතුනු සියලුම දෙනා‍ එකතු වූහ.  ඒ සියලු කිතුනු ආගමික වතාවත් අවසානයේ අවසන් ගෞරවය පූජ්‍ය මාපලගම විපුලසාර නාහිමියන් ඇතුලු මහා සංඝරත්නය විසින් බෞද්ධ සම්ප්‍රදායට අනුව සිය ආගමික වතාවත් ඉටු කිරීමෙන් පසු  පියතුමාගේ දේහය බොරැල්ල කනත්තේදි මිහිදන් කෙරිණි.

එසේ සිංහල සාහිත්‍යයටත්, කිතුනු ගීතයටත් මෙහෙයක් කළ මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමාගේ මේ මතු දැක්වෙන ගීයද ඇතුළත් වූයේ  රේඛාව චිත්‍රපටයට ම ය. මේ තරම් සොඳුරු සුභාවිත ගීයෙන් ගරු පියතුමා මේ ගීත පවතින තාක් කල් අමරණීයව සිටිනු ඇත.෴

ඕලු නෙලුම් නෙරිය රඟලා

කිකිණි හඬන වලා නඟාලා

ගඟුල් තොටිල්ලේ මල් ඇතිරිල්ලේ

මගේ කුඩා ඔරුව හබල් ගා

යමු නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ

ඇදී ඇදී යන්නැ නදී  රිදී තොටිල්ලේ

කිරල කිරලි කූඩුවේ ලගී

කුරු පංති නාද දී නගී

නැඹුරු වී බලා කුඩා සුදු වලා

ඔබේ රුවට වසී වෙලානේ

යමු නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ

ඇදී ඇදී යන්නැ නදී  රිදී තොටිල්ලේ

කබරගොයා උගේ සුරතලී

සොයා ඇදේ නඟා දිය සුලී

කොකුන් කිරි වගේ නැ‍ඟේ වෙල දිගේ

ඔබත් කොකුන් රැළක හැඩයිනේ

යමු නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ - නැළැවිල්ලේ

ඇදී ඇදී යන්නැ නදී  රිදී තොටිල්ලේ

ගේය පද:  ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමා

සංගීතය: සුනිල් සාන්ත

ගැයුම:  සිසිර සේනාරත්න

චිත්‍රපටය: ‍රේඛාව (1956)

“ඕලුනෙලුම්” ගීතය මෙතනින් අහන්න

                      

සියළුම උපුටා ගැනීම් සහ දත්ත සපයා ගැනීම: ගරු මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමාගේ “වෙසක් කැකුළු” (1990) කෘතියෙනි.

 මගේ වෙසක් කැකුළු කෘතියේ ගරු පියතුමාගේ අත් අකුරින්   තැබූ පැදිපෙළ